همین روزها، آمازون به جمع یونیکورن ها اضافه شد. بسیاری معتقدند رویکردهای لجستیکی آمازون در کسب این موفقیت، سهم زیادی داشته است. با سرمایه گذاری های کلان در این حوزه، آیا آمازون سودای تبدیل شدن به یک شرکت لجستیکی را دارد؟
ادغام عمودی، یک الگوی بسیار رایج برای ارتقای بهرهوری کسبوکارها در یک زنجیره ارزش است. سالها پیش وقتی در نخستین تلاشها برای توسعه اینترنت، این سرویس بر روی بستر متعلق به تلویزیونهای کابلی به دست مشتریان رسید، خیلیها پیشبینی میکردند که عاقبت، تلویزیونهای کابلی، شرکتهای ارائه دهنده خدمات اینترنت را خواهند بلعید. اما گردش روزگار، درست خلاف آن را نشان داد.
این پرسش و دغدغه،مدتی است که در مورد رابطه میان شرکتهای تجارت الکترونیکی و شرکتهای لجستیک نیز وجود دارد.
پست نوین، پیش از این، با انتشار گزارش اکونومیست در مورد تحول دیجیتالی صنعت لجستیک، به این موضوع پرداخته بود. به نظر میرسد تهدیدهایی که پیش از این در گزارش بچههای سینسیناتی از آن سخن گفتیم، با سوگیریهای جدید آمازون، در حال نشان دادن اثرات عملی خود در بازار است.
در این گزارش، به نقل از یک رسانه تحلیلی(Digital Supply Chain)، به بررسی این موضوع پرداخته شده است که آیا آمازون واقعا در حال تبدیل شدن به یک شرکت لجستیک است؟
بخش اول این گزارش، به پاسخ این پرسش میپردازد که لجستیک در کسبوکار آمازون چه جایگاهی دارد و تصویری از زیرساختها و عملیات لجستیکی مستقل این شرکت در آن ارائه شده است.
به واسطه ارائه طیف وسیعی از خدمات، آمازون در چشم هر بخش از اعضای شبکه ذینفعان خود، تصویری متفاوت دارد. البته این شرکت و مدل کسبوکار آن منحصر به فرد است و نمیتوان چیزی کاملا شبیه به آن یافت؛ از این رو، بسیار دشوار است که آمازون را در طبقهبندیهای متعارفی بگنجانیم که از حوزه فعالیت و مدل کسبوکار شرکتهای دیگر داریم.
با ارائه طیف بسیار متنوعی از خدمات که دامنه آن از تجارت الکترونیکی و محاسبات ابری، تا تلویزیونهای اینترنتی و هوش مصنوعی گسترده است، آمازون دامنه اثرگذاری خود را از زادگاهش، ایالات متحده آمریکا، به چهار گوشه جهان گسترده است.
پیشتازی آمازون در لجستیک دیگر رویا نیست
با چیزی در حدود 647 هزار و 500 کارمند و در اختیار داشتن چیزی در حدود نیمی از تجارت آنلاین در بازار ایالات متحده، آمازون، در کنار اپل، فیسبوک و گوگل، یکی از چهار غول دنیای جدید است. حالا به نظر میرسد که آمازون در حال اضافه کردن رشتهای جدید، به شبکه کسبوکارهای خود است و قصد دارد وارد بازار خدمات لجستیک طرف ثالث شود.
آمازون در طول سالها، تغییرات عظیمی در دامنه ارائه خدمات خود ایجاد کرده است؛ وقتی مدیر و موسس این شرکت، جف بزوس، در سال 1994، آمازون را تاسیس کرد، این مجموعه در واقع یک کتابفروشی آنلاین در سیاتل بود. امروز اما، به لطف دامنه گسترده خدمات و فعالیتها، آمازون، یکی از قدرتمندترین بازیگران صحنه اقتصاد جهانی است.
آنچه آمازون به عنوان الگوی کسب و کار خود تعریف کرده است، حوزههای بسیار متنوع و مدلهای گوناگونی از خلق ارزش را در بر میگیرد: "آمازونلجستیک"، که پلتفرم مدیریت تامین آمازون (عمدتا برای ارائه سرویس به مشتریان حوزه خردهفروشی و فعالان حاضر در مارکتپلیس) این ابر بنگاه محسوب میشود، خدمات "وب آمازون"، که حضور این برند پرآوازه را در زمینه محاسبات ابری نمایندگی میکند، "آمازون پرایم" که نقش کلیدی را در برنامه وفاداری مشتریان این مجموعه دارد و ارتباط شرکت با مشتریان حوزه خردهفروشی را مدیریت میکند و در نهایت خردهفروشی آمازون که فروشگاه آنلاین آمازون است. با این حال، سوال کلیدی همچنان بر سر جای خود باقی است؛ آیا آمازون یک شرکت لجستیکی است؟
پس از اینکه گزارش تی.جی.آی ریسرچ در ماه آوریل، افشا کرد که بعضی شرکتهای منتخب در حوزه خدمات مرسوله، در شیکاگو، لسآنجلس و نیویورک، برای استفاده از خدمات حمل مرسوله آمازون دعوت شدهاند، قیمت خدمات حمل مرسوله پیشنهادی توسط آمازون برای بعضی فروشندگان، تا 50 درصد، نسبت به قیمت رقبایی همچون UPS ارزانتر شد. اینطور به نظر میرسد که آمازون به عنوان یک شرکت همهفنحریف با ظرفیتهای متنوع و تطبیقپذیری بالا، تصمیم گرفته است که به طور مستقیم وارد رقابت با شرکتهای خدمات لجستیک طرف ثالث شود و به این ترتیب اتکای فروشندگان فعال در حوزه تجارت الکترونیکی به شرکتهایی همچون فدکس و UPS را کاهش دهد.
پیش از این،UPS، مدیریت 62 درصد از ترافیک بستههای پستی آمازون را بر عهده داشت؛ در حالیکه این شرکت تنها 10 درصد از ترافیک مرسولات خود را به طور مستقیم مدیریت میکرد؛ اما به نظر میرسد بازار باید منتظر یک تغییر جدی در این زمینه باشد. به خصوص که این غول دنیای فنآوری بهتازگی اعلام کرده است که به صورت ویژه، قصد دارد تا در زمینه توسعه سرویس مستقل حمل سریع مرسولات خود، در قالب برنامه آمازون پرایم ،سرمایهگذاری کند.
آمازون میخواهد همه جا پیشتاز باشد
بر اساس گزارشی که از ظرفیت لجستیکی آمازون ارائه شده است، این شرکت در ایالات متحده دارای 386 انبار و مرکز توزیع است. آمازون همچنین 159 مرکز آمادهسازی سفارش و 47 هاب داخلی و خارجی سورتینگ، 52 هاب خدمات پرایم و 115 مرکز خدمات تحویل محلی دارد. علاوه بر این، آمازون در 22 کشور در اقصی نقاط جهان، مجموعهای از تاسیسات ارائه خدمات لجستیکی با مساحتی بالغ بر 20 میلیون متر مربع را در اختیار دارد.
برای درک این ظرفیت، در نظرداشته باشید که تاسیسات لجستیکی و مدیریت مرسولههای UPS، حدود 1000 مرکز (در مقایسه با بیش از 1600 مرکز آمازون) در مساحتی حدود 6.5 میلیون مترمربع (در مقایسه با مساحت 20 میلیون متر مربعی تاسیسات آمازون) را شامل میشود.
این مقایسه نشان میدهد که حداقل در حوزه شاخصهای وضعیت عمومی و کلان زیرساختهای فیزیکی، آمازون در تراز پیشتازترین فعالان صنعت لجستیک، سرمایهگذاری مستقلی در این حوزه انجام داده است.
به نظر میرسد امروز، آمازون تمام اجزای زنجیره ارزش خدمات لجستیکی را، برای ارائه یک سرویس متمایز آمادهسازی، حمل و تحویل، مبتنی بر سرعت، دقت و کیفیت در اختیار دارد. فرآیند آمادهسازی در مراکز رسیدگی به سفارشهای آمازون با حمل محصولات توسط قطار، ارابههای متصل به کشندههای کوچک و قرار گرفتن آنها بر روی تسمه نقالهها آغاز میشود تا در نهایت با گذر از یک فرایند سریع،دقیق و کارآمد، این کالاها به مقصد نهایی و استراتژیک یعنی مصرف کننده نهایی برسند.
کالاها در مراکز آمادهسازی آمازون پس از بستهبندی، وزنکشی میشوند و به وسیله سرویس کامیونهای آمازون از مراکز آمادهسازی سفارش، به مراکز سورتینگ میروند تا بر اساس نشانی گیرندگان، در کانتینرهای فلزی انباشت شوند. هر کانتینر ظرفیت نگهداری صدها بسته با سایز متوسط را دارد و شبکه حمل و نقل هوایی آمازون که در سراسر آمریکا از 20 فرودگاه استفاده میکند، کانتینرها را بر اساس مقصد، در هواپیماهایی بار میکند که به طور میانگین، هر کدام در هر سورتی پرواز قادر به حمل 30 کانتینر هستند.
در اختیار داشتن چنین ظرفیتی، آمازون را قادر می کند تا به هر میزان افزایش در حجم سفارشها، پاسخ دهد. حالا، این شرکت با تکیه بر عملکرد اطمینانبخش و مستقل واحد لجستیک خود و در پاسخ به تحولات سریع بازار خدمات خردهفروشی اینترنتی، یک سرویس تحویل یک روزه برای اعضای آمازون پرایم تعریف کرده است؛ اما، به نظر میرسد، این سرویس به نظر مدیران آمازون، هنوز به اندازه کافی سریع نیست!