فعالان اقتصادی ارتقای کارایی عملیات را بهعنوان یکی از اهرمهای اصلی افزایش سود عملیاتی میشناسند و از این منظر سرمایهگذاری برای ارتقای کارایی همواره گزینهای قابل تأمل برای افزایش رقابتپذیری بنگاه و تامین منافع سهامداران است.
فعالان اقتصادی، ارتقای کارایی عملیات را بهعنوان یکی از اهرمهای اصلی افزایش سود عملیاتی میشناسند و از این منظر سرمایهگذاری برای ارتقای کارایی همواره گزینهای قابل تأمل برای افزایش رقابتپذیری بنگاه و تامین منافع سهامداران است.
افزایش کارایی عملیات اما، بهواسطه تاثیری که بر نرخ بازدهی سرمایه بنگاه میگذارد، اثر ثانویه در رقابتپذیری بنگاه دارد که اگر از اثر اولیه و مستقیم ارتقای کارایی مهمتر نباشد، قطعا کم اهمیتتر نیست.
افزایش کارایی عملیاتی بنگاه وقتی منجر به افزایش ضریب بازگشت سرمایه میشود، علامت مناسبی به بازار سرمایه و فعالان اقتصادی برای سرمایهگذاری در بنگاه، مخابره میکند و این سرمایهگذاری میتواند با تامین زیرساختهای مورد نیاز برای افزایش مقیاس عملیات بنگاه، مجددا افزایش کارایی عملیات از محل صرفه ناشی از مقیاس را در پی داشته باشد و به این ترتیب چرخه خود تشدید کنندهای از موفقیتهای تجاری و جذب سرمایه را برای بنگاه ایجاد نماید که منجر به اخراج رقبا از بازار و تسلط بنگاه بر بازار هدف خود میشود. پست نوین در این یادداشت به بررسی اقدامات دو فعال مهم بازار تجارت الکترونیکی آمریکا، برای ارتقای کارایی عملیاتی خود پرداخته است.
تارگت و بستبای دو فعال شناخته شده بازار خدمات خردهفروشی الکترونیکی در بازار ایالات متحده هستند که این روزها هر دو، یک هدف، یعنی ارتقای کارایی عملیاتی بنگاه خود را، با دو رویکرد و استراتژی متفاوت تعقیب میکنند. تارگت به دنبال شکل دادن الگوی تازهای از سازماندهی فعالیتها بر اساس مهندسی مجدد شبکه لجستیک و به کارگیری فنآوریهای نوین در این عرصه است و بستبای کانالهای ارتباط با مشتریان خود را بازنگری میکند.
فنآوریهای نوین و مهندسی مجدد شبکه لجستیک
وقتی از تجارت الکترونیکی کالاهای سایز بزرگ سخن میگوییم، شاید کمتر بنگاهی باشد که حسن شهرت و کارایی عملیاتی قابل مقایسه با فروشگاههای زنجیرهای تارگت داشته باشد.
ترکیب بازاریابی و ارتباط با مشتریان از طریق امنیچنل، خدمات تحویل مرسوله در مراکز فروشگاهی و شبکه قدرتمند گام آخر تحویل، تارگت را برای مشتریان، تبدیل به گزینهای مطمئن در این بخش از بازار خدمات خردهفروشی الکترونیکی نموده است.
حالا تارگت برای تثبیت جایگاه خود و ارتقای کارایی و افزایش حاشیه سود عملیاتی، برنامههای تازهای را برای مهندسی مجدد شبکه لجستیکی خود در پیش گرفته است که ایده مرکزی آن تاسیس مراکز پردازش سفارش کوچک است.
در واقع تارگت با تکیه بر شبکه گسترده فروشگاهها و مراکز تحویل سفارش خود در مراکز بزرگ جمعیتی بازار ایالات متحده، میخواهد مجموعهای از مراکز پردازش سفارش کوچک را ایجاد کند که شبکه خدمات حمل و نقل و گام آخر تحویل شیپت (shipt) را تغذیه میکنند.
شیپت شرکت خدمات گام اخر تحویل تارگت است که پیش از این نیز وظیفه ارسال سفارشهای تارگت به آدرس منازل مشتریان را بر عهده داشته است.
با اتصال شبکه لجستیکی شیپت و مراکز سفارشگردانی کوچک تارگت که در واقع همان شعب این فروشگاهها هستند، مشتریان تارگت میتوانند در خریدهای الکترونیکی از تحویلی سریعتر و ارزانتر بهرهمند شوند.
تارگت پیش از تعطیلی کسب و کار دلیو (Deliv)که پیش از این در پستنوین به معرفی آن پرداختیم، موفق به تملک فنآوری برنامهریزی مسیر این شرکت شد. تارگت این فنآوری را برای مدیریت یکپارچه شبکه مراکز پردازش سفارش خود و ناوگان خدمات گام آخر تحویل شیپت مورد استفاده قرار میدهد.
همچنین تارگت، شیپت را مجاز کرده تا با دریافت سفارشهای خدمات حمل و تحویل از اشخاص ثالث، تراکم نقاط توقف را در مسیرهای گام آخر تحویل برای ناوگان خود افزایش دهد و به این ترتیب به کارایی و حاشیه سود عملیاتی خود بیافزاید.
عقبنشینی «بستبای» از ایده فروشگاههای فیزیکی
در حالی که تارگت به دنبال متنوعسازی نقش فروشگاههای فیزیکی خود برای ارتقای کارایی شبکه فروش است، بستبای ارتقای کارایی عملیات فروش را در عقبنشینی از ایده فروشگاههای فیزیکی و تمرکز بر فروش از طریق شبکههای اجتماعی جستجو میکند.
بستبای تعدادی از فروشگاههای فیزیکی خود را تعطیل کرده و کاربری سایر این فروشگاهها را نیز به مراکز سفارشگردانی برای سفارشهای آنلاین خود تغییر داده است.
مدیران بستبای معتقدند ایده فروشگاههای فیزیکی این مجموعه، صرفا هزینه برای ارتقای موقعیت رقبا در بازار بوده است؛ زیرا مشتریان پس از وارسی محصول در شورومهای بستبای همان کالاها را از طریق درگاههای خردهفروشی الکترونیکی، با قیمتی ارزانتر، از شرکتهای رقیب سفارش میدادند.
طرح جایگزین بستبای برای فروشگاههای فیزیکی، یک برنامه وفاداری مشتری نسبتا گرانقیمت است. بستبای در ازای یک حق اشتراک ۲۰۰ دلاری، مجموعهای از تخفیفها در خرید، پشتیبانی فنی، خدمات نصب و تحویل رایگان را به مشترکان این طرح ارائه میکند.
این در حالی است که هزینه اشتراک مشابه از آمازون پرایم ۱۱۹ دلار و از والمارت تنها ۹۸ دلار است. آیا برنامه وفادارسازی مشتریان بستبای قادر خواهد بود در رقابت با برنامههای مشابه و ارزان قیمت رقبایی همچون آمازون و والمارت تبدیل به جایگزینی مناسب برای استراتژی استفاده از فروشگاههای فیزیکی در ارائه خدمات خردهفروشی بستبای شود؟ این سوالی است که زمان، پاسخ آن را مشخص خواهد کرد.