سینیائو بازوی لجستیکی شرکت خردهفروشی الکترونیکی علیبابا اعلام کرده است که قصد دارد در روسیه بیش از هزار کیوسک لاکر بستۀ پستی نصب کند. خبرگان بازار پست لجستیک روسیه میگویند این تصمیم، تنها نوک کوه یخ تحولات عظیم بازار لاکرها و "خدمات بوم" در روسیه است.
پست نوین در این یادداشت که بر اساس مقالهای در نشریه بینالمللی فناوری پست و پست لجستیک تدوین شده، به بررسی تحولات بازار خدمات بوم و لاکر کشور روسیه می پردازد.
"خدمات بوم"، اصطلاحی است که ما در پست نوین به جای PUDO
(pick up and drop off) انتخاب کرده ایم و مخفف برداشت و واسپاری مرسوله است.
در اگوست سال 2020 شرکت سینیائو اعلام کرد قصد دارد تا زمان تحویل مرسولات خود در شهرهای بالای 500 هزار نفر جمعیت روسیه را که در حال حاضر چیزی بین 15 تا 30 روز است، به حدود 10 روز برساند. کارشناسان صنعت پست لجستیک و خبرگان بازار تجارت الکترونیکی روسیه معتقدند که تصمیم سینیائو برای نصب کیوسکهای لاکر در مراکز جمعیتی روسیه را باید بر اساس همین استراتژی کوتاه کردن زمان تحویل، تحلیل و ارزیابی کرد.
روسیه، بازار مستعدی برای لاکرها
روسیه، اولین کشوری است که سینیائو به صورت مستقل در آن، اقدام به نصب لاکر بستههای پستی میکند.
در حال حاضر نیز چیزی بالغ بر 25 درصد مرسولات علیبابا و سینیائو در روسیه، با همکاری شرکای روسی این دو شرکت، در 15 هزار مرکز "خدمات بوم" در سراسر این کشور به مشتریان نهایی تحویل داده میشوند و در واقع میتوان چنین گفت که مشتریان تجارت الکترونیکی در کشور روسیه، آگاهی گسترده و خوبی نسبت به ماهیت خدمات تحویل در بیرون از منزل دارند و در چنین جامعهای میتوان امیدوار بود که لاکرهای اختصاصی سینیائو با استقبال و موفقیت خوبی روبهرو شوند.
تا سپتامبر سال 2020، حدود 15 هزار کیوسک لاکر در سراسر روسیه نصب شده بوده که در مقایسه با آمار ماه می سال 2019، یک رشد 134 درصدی را نشان میدهد.
علاقه مردم به دریافت "خدمات بوم" در گام آخر تحویل، رو به افزایش است و بنا به آمارهای موجود، سهم دریافت مرسولات خارج از خانه در کل عملیات گام آخر تحویل که در می 2019، حدود 22 درصد بوده تا سپتامبر 2020 به 35 درصد کل مرسولات رسیده است.
بحران کرونا نیز سبب شده است که مردم در میان شکلهای مختلف "خدمات بوم" به استفاده از لاکرها بیشتر از هر روش دیگری روی خوش نشان دهند.
طبیعی است که در چنین بازار مستعدی، علاوه بر سینیائو بسیاری از بازیگران دیگر از جمله بازیگران محلی، به توسعۀ شبکه "خدمات بوم" و لاکرهای خود علاقهمند باشند.
سبر لجستیک تصمیم دارد تا شبکهای متشکل از 10 هزار کیوسک لاکر را در شعب بانک سبر و همچنین در شعب خردهفروشی زنجیرهای دیکسی نصب نماید. پست روسیه قصد دارد تعداد کیوسکهای لاکر خود را به بیش از 5 هزار واحد ارتقا دهد و گروه خردهفروشی 5X نیز در حال توسعه شبکۀ اختصاصی "خدمات بوم" خود است.
"بوم"، فراتر از لاکرها
اقبال و علاقۀ مشتریان و ارائهدهندگان خدمات به استفاده از راهکارهای مبتنی بر لاکرها موجب بیعلاقگی نسبت به الگوهای دیگر "خدمات بوم" نشده است.
بر اساس آمار موجود، تعداد مراکز "خدمات بوم" در سراسر روسیه از ماه می سال 2019 تا سپتامبر 2020، با یک رشد 20 درصدی، به 40 هزار مرکز رسیده است.
مراکز "خدمات بوم" علاوه بر سرویس اصلی، خدمات ارزش افزودهای همچون "امتحان کن و بخر"، نگهداری طولانیتر مرسولات و همچنین مدیریت دریافت تحویل بستههای بزرگتر و سنگینتر از بستههای پستی متعارف را نیز انجام میدهند.
خدمات بوم و خلق فرصتهای تازه برای اکوسیستم تجارت الکترونیکی و پست لجستیک
انواع "خدمات بوم" که از سال 2009 وارد اکوسیستم پست لجستیک روسیه شده است؛ طیف وسیعی از راهحلهای گام آخر تحویل را در برابر مشتریان قرار میدهد که میتوانند بر اساس ترجیحات خود در مورد قیمت و زمانبندی و جزئیات تجربه تحویل، از آنها استفاده کنند.
برای مثال اگر شما قصد داشته باشید یک کفش یا لباس را از طریق کانالهای تجارت الکترونیکی خریداری کنید، دریافت "خدمات بوم" در یکی از مراکز حضوری، امکان استفاده از سرویس ارزش افزوده "امتحان کن و بخر" را برای شما ایجاد میکند که بسیار کارآمد است. اگر میخواهید که بدون تماس با هیچ شخصی یا مثلا در ساعت نامتعارفی از شبانه روز مرسوله خود را تحویل بگیرید، بهتر است از خدمات شبکه لاکرها استفاده کنید.
در بازار رو به رشد تجارت الکترونیکی روسیه، که در فاصلۀ ماه می 2019 تا سپتامبر 2020، حدود 40 درصد رشد نشان داده است، افزایش سهم خدمات تحویل بیرون از خانه، به معنای کاهش فرصتهای توسعۀ کسبوکار در خدمات گام آخر تحویل، با مقصد محل سکونت دریافت کننده نیست.
آزادسازی ظرفیت ناوگان پست لجستیک فعالان این صنعت در روسیه بر اثر توسعه "خدمات بوم"، سبب شده است تا فرصتهای ارزشمندی برای ارائه خدمات گام آخر تحویل در بخش خریدهای خواربار با تحویل بسیار سریع (کمتر از 30 دقیقه) در این بازار فراهم شود و استارتآپهای زیادی در این حوزه، مشغول به کار شوند.
این مساله، منطق خلق ارزش فعالیتهای کارآفرینانه، در یک نظام اقتصادی پویاست؛ اصلاح مداوم زنجیرۀ ارزش فعالیتها، منابع کمیاب و ارزشمند را به سمت فرصتهایی با ارزش افزودۀ بیشتر هدایت میکند.