جدا از واکنش فوری به اپیدمی، لجستیک میتواند کلید حمایت از احیای اقتصادی در بلندمدت باشد؛ این بخش حدود 11 درصد از تولید ناخالص جهان را تشکیل داده و به عنوان ستون فقرات تجارت جهانی، از تعداد بیشماری از صنایع دیگر هم حمایت میکند.
همهگیری جهانی بیماری کووید19 ضربه مهلکی به اقتصاد جهان زد. در بخش تامین نهادههای تولید، کارخانهها و شرکتها به دلیل کمبود عرضه مواد اولیه از سوی تامینکنندگان و نیاز به حفاظت از کارگران، مجبور به تعطیلی موقت شدند. تقاضا نیز روندی کاهشی دارد، زیرا مصرفکنندگان در خانه بوده و با چشمانداز یک رکود اقتصادی بزرگ مواجه هستند.
در پی این مشکل، در ماه مارس 2020، شاخص مدیران خرید (PMI)، که نشاندهنده سلامت اقتصادی در بخش تولید است، به کمترین مقدار در 92 ماه گذشته در منطقه یورو رسید و در اغلب کشورهای آسیای جنوب شرقی هم با کاهشی چشمگیر مواجه بود.
اثرات کرونا بر صنعت لجستیک
این شوک همزمان در بخشهای تقاضا و تامین، فشار بسیار زیادی به بخش لجستیک وارد کرده است.
کاهش حجم محمولهها، حیات تجاری بسیاری از شرکتهای لجستیک را با تهدید مواجه کرده است. تنها در ماه فوریه، خطوط کشتیرانی، 105 برنامه شامل حرکت کشتیها در مسیرهایی از آسیا به آمریکای شمالی و اروپا را لغو کردهاند. به همین شکل، مرکز هوانوردی هم تخمین زده است که اغلب خطوط هوایی در صورت عدم حمایت دولتی، تا پایان ماه می 2020، ورشکست خواهند شد.
تعطیلیهای ناشی از همهگیری، چالشهای عملیاتی متعددی را هم به همراه داشتهاند. بنیاد تحقیقات و آموزش حمل و نقل هند تخمین زده است که 500 هزار راننده و کارگر بخش بار در طول اجرای قرنطینه در نقاط بازرسی، گیر افتادهاند.
با این وجود جهان اکنون بیش از هر زمانی به خدمات فعالان لجستیک نیاز دارد.
بازیگران صنعت لجستیک چه میکنند؟
صنعت لجستیک، نقشی حیاتی در تولید و حمل و نقل کالا، از غذا تا تجهیزات پزشکی، کیتهای آزمایش و ماسک دارد. اگر بدانیم که برای تولید یک دستگاه ونتیلاتور، به تامین 700 قطعه از سراسر جهان نیاز است، به راحتی میتوان اهمیت حفظ فعالیت زنجیره تامین، در این شرایط بحرانی را درک کرد.
جدا از واکنش فوری به اپیدمی، لجستیک میتواند کلید حمایت از احیای اقتصادی در بلند مدت باشد. این بخش (یعنی صنعت لجستیک) حدود 11 درصد از تولید ناخالص جهان را تشکیل داده، بهعنوان ستون فقرات تجارت جهانی، از تعداد بیشماری از صنایع دیگر هم حمایت میکند.
در حالیکه جهان برای محدود کردن شیوع بیماری و مهار رکود اقتصادی تلاش میکند، حفظ بخش لجستیک یکی از اولویتها خواهد بود. بازیگران کلیدی این حوزه اقداماتی گسترده را برای حمایت از زیرساخت، خدمات و شاغلان این صنعت آغاز کردهاند.
نقش سازمانهای بینالمللی
در یک صنعت جهانی مانند لجستیک، سازمانهای بینالمللی یا چند ملیتی میتوانند نقشی حیاتی برای هماهنگی عملیات یا حمایت از منافع شرکتهای فعال در حوزه هوانوردی، کشتیرانی، راهآهن و کامیونداری داشته باشند. اتحادیه جهانی حمل و نقل جادهای از تمامی نهادها، از جمله سازمان ملل و اتحادیه اروپا، درخواست کرده است تا فعالیت زنجیره ارزش صنعت لجستیک را شامل مقررات محدودیت مربوط به کنترل اپیدمی نکنند و از اپراتورها حمایت مالی کنند تا آنها هم بتوانند به نوبه خود اقتصاد را حفظ کنند.
سازمان بینالمللی دریانوردی، کتابچه راهنمایی برای مقامات و در راستای تسهیل تجارت دریایی منتشر کرده است که بر اساس آن از فعالیت زیرساختهای بندری و ایمنی کارگران حفاظت شود.
این سند همچنین شامل راهنماییهایی برای تضمین دسترسی به کشتیهای تجاری، اجرای کنترلهای مرزی مناسب برای ترخیص کالا، تسهیل تغییرات اضطراری در خدمه و تقویت تبادل اسناد الکترونیکی میان کشتی و بندر میشود.
در این محیط جدید، تعداد فزایندهای از بنادر نیز اعلامیههای بهداشتی گستردهای را برای کارگران منتشر کرده و پروتکلهای نظارت سلامتی را توسعه داده و تسهیل میکنند و زمانهایی را برای کشتیها و کامیونها مشخص میکنند تا به شکلی وارد بندر شوند که مدت انتظار و تعاملاتشان به حداقل برسد.
نقش دولتها
دولتها نیز اقدامات خاص خود را انجام میدهند؛ دانمارک و سوئد برای کمک به حل مشکلات بخش هوانوردی، ضمانتهایی را برای دریافت وام به خطوط هواپیمایی زیر پرچم خود، خطوط هوایی اسکاندیناوی (SAS)، ارایه میکنند. سنگاپور برنامهای را برای لغو هزینه فرود و پارکینگ، با هدف حفظ سرمایه خطوط هوایی خود اجرا کرده و در کنار آن اقداماتی را هم برای حفظ حقوق شاغلان بخش هوانوردی انجام میدهد. انگلستان کارکنان بخش لجستیک را به عنوان بخشی از «کارگران کلیدی» شناخته که به آنها امکان میدهد در زمانی که مشغول کار هستند، خدمات مراقبت و تدریس را برای کودکانشان دریافت کنند.
کشورهای دیگر هم از روشهای مختلفی برای کاهش توقفهای غیرضروری، محدودکردن تماسهای فیزیکی و سرعت بخشیدن به خدمات کامیونداری برای حفظ پایداری زنجیره تامین در دوران اپیدمی استفاده کردهاند که از جمله آنها میتوان به ایجاد مسیرهای سبز برای تامینکنندگان کالاهای ضروری و دریافت الکترونیکی عوارض به جای باجههایی با کارکنان و قبضهای کاغذی اشاره کرد.
شرکتهای لجستیکی
شرکتهای مختلف لجستیک، اقداماتی را برای حفاظت از کارمندان خود و تنظیم فعالیتهایشان اجرا کردهاند. این اقدامات شامل فعالیتهای گوناگونی میشود که از جمله آنها میتوان به متعادلسازی شیفتهای کاری، مکانیابی انبارها متناسب با فاصلهگذاری، بازبینی در برنامههای تداوم کسب و کار و البته مرخصی استعلاجی با حقوق و کمک مالی برای آن دسته از کارگران اشاره کرد که خود یا خانوادهشان تحت تاثیر بیماری قرار گرفتهاند.
برای کاهش تعاملات فیزیکی، بسیاری از شرکتها سیستمهایی را برای تحویل محموله بدون تماس، درب منزل افراد یا در صندوقهای پستی در اختیار ایجاد کردهاند. چندین استارتآپ، خدمات دیجیتالی رایگانی را برای تنظیم بهتر تقاضا در حوزه حمل و نقل با خدمات تحویل فوری، به صورت آنی ایجاد کرده و با دادن قدرت دید به زنجیره تامین، کمک میکنند تا عملیات پشتیبانی در فضای بسیار متغیر کنونی کاملا انعطافپذیر شود.
نتیجه:
این برنامهها، قدمهای اولیه مهمی در مسیر صحیح هستند. بازیگران کلیدی حوزه لجستیک باید تلاشهای خود را برای اتکا به این اقدامات و رسیدن به یک واکنش منسجم در برابر همهگیری، تنظیم کنند. بلند پروازی، هماهنگی و تفکر نوآورانه بخشی حیاتی – نه صرفا برای مقابله با شرایط اضطراری کنونی، بلکه به منظور آماده شدن برای احیای اقتصادی و پایدار کردن آن- خواهد بود.