به نظر می‌رسد اقتضائات تحول دیجیتال، مدیریت زنجیره تامین را بیش از پیش به سوی الگوی کسب و کار شبکه‌ای هدایت کند و در این شرایط تازه، شکل ‌دادن نهادهای حکم‌ران و تنظیم‌گر، توسعه ظرفیت‌های مدیریتی، ارتقای سرمایه‌های انسانی و ایجاد هم‌راستایی راهبردی میان بازیگران مختلف، نیازمند افزایش تمرکز بر ارتقای روابط انسانی در اکوسیستم خدمات مدیریت زنجیرۀ تامین است.

در قسمت اول این یادداشت به بررسی دو روند بحرانی از تحولات خدمات مدیریت زنجیره تامین در سال 2021 پرداختیم و گفتیم افزایش توجه سازمان‌های مشتری به ارتقای استانداردهای زیست محیطی و اهمیت راهبردی مدیریت زنجیرۀ تامین برای متخصصان و شرکت‌های نقش‌آفرین در این حوزه، فرصت‌ها و تهدیدهایی به همراه دارد.

در این قسمت به بررسی سه مورد دیگر از مهم‌ترین روندهای راهبردی حاکم بر فضای کسب و کار مدیریت و راهبری زنجیره تامین می‌پردازیم. 
سه روندی که در این بخش مورد بررسی قرار می‌گیرند، در تقاطع سرمایه انسانی و تحول دیجیتال بر مدیریت و راهبری زنجیره ارزش اثر می‌گذارند.

تحول در بازار نیروی کار خدمات مدیریت زنجیرۀ ارزش
خدمات مدیریت و راهبری زنجیرۀ ارزش و به ویژه صنعت لجستیک از گذشته‌های دور، یکی از بخش‌های متکی به نیروی کار (labor intensive) نظام اقتصادی محسوب می‌شدند و حتی امروز نیز بخش مهمی از نیروی کار غیرماهر کارخانجات و مراکز تجاری، در واقع برای تامین خدمات اینترالجستیک استخدام می‌شوند.
اما این وضعیت به سرعت در حال تغییر است. به غیر از کاهش نیاز صنعت لجستیک و نظام مدیریت زنجیرۀ تامین به نیروی کار غیرماهر به دلیل گسترش و اقتصادی شدن اتوماسیون صنعتی، تمرکز مدیریت زنجیرۀ تامین بر خلق ارزش افزوده از طریق تصمیم‌سازی کارآمد و تصمیم‌گیری اثربخش در اقتصاد شبکه‌ای، سبب شده ‌است تا بنگاه‌های فعال در حوزه مدیریت و راهبری زنجیرۀ تامین، تبدیل به یک مشتری بزرگ برای نیروی انسانی خبره در حوزه‌هایی هم‌چون هوش مصنوعی، کلان‌داده، مدل‌سازی و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده و... شوند.
تقاضا برای نیروی کار خبره، به ویژه در حوزۀ فناوری اطلاعات و علوم داده، محدود و منحصر به حوزه مدیریت زنجیرۀ تامین نیست و این روند را می‌توان در بخش‌های مختلف اقتصادی مشاهده کرد.
طبیعتا در فاصله‌ای کمتر از یک نسل، نظام‌های آموزشی به سمت پر کردن شکاف میان عرضه و تقاضا در بازار این طیف از نیروی کار حرکت خواهند کرد؛ اما تا آن روز، رقابت‌پذیری بنگاه‌ها به شدت متاثر از کیفیت نظام مدیریت سرمایه انسانی، از مرحله جذب تا نگهداشت و آموزش و ارتقا خواهد بود.

یکپارچه‌سازی و مناسب‌سازی داده
با شروع استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی و کلان داده در اکوسیستم زنجیرۀ تامین، چنین به نظر می‌رسید که این ابزارها قادرند به تنهایی چنان انقلابی در صنعت لجستیک و مدیریت زنجیرۀ تامین ایجاد کنند که تنها با انقلاب "اختراع چرخ" قابل مقایسه باشد. اما خیلی زود مشخص شد نقش "دادۀ مناسب" در این اکوسیستم توسط فعالان صنعت، دست پایین ارزیابی شده است.
امروزه به خوبی می‌دانیم که تغذیۀ یک نظام هوش مصنوعی خوب با یک مجموعه دادۀ بد، زمینه‌ساز خلق یک فاجعه است.
بر این اساس، یکی از مهمترین روندهای راهبردی حاکم بر فضای کسب و کار مدیریت و راهبری زنجیرۀ تامین در طول یک سال پیش رو، شکل‌دهی مخازن دادۀ بزرگ و قابل اطمینان است.
پیش از این در پست‌نوین به بررسی چگونگی ساخت اکوسیستم داده و تاثیر آن بر ارتقای کارایی نظام مدیریت زنجیرۀ تامین پرداخته بودیم. به نظر می‌رسد در طول سال 2021، یکی از محورهای تمرکز راهبردی شرکت‌های ارائه دهنده خدمات مدیریت زنجیرۀ تامین، یافتن شرکایی در حوزه به اشتراک‌گذاری و تبادل داده باشد و هم‌چنین باید انتظار داشت که با مورد توجه قرار گرفتن این موضوع، شاهد استقبال بیشتری از کسب و کارهای شبکه‌ای خواهیم بود و دولت‌ها و نهادهای عمومی نیز با دقت و حساسیت بیشتری به جزئیات مسائل حکم‌رانی داده خواهند پرداخت.

توسعه ارتباطات انسانی
 به نظر می‌رسد که طیف وسیعی از سیستم‌های تصمیم‌سازی مبتنی بر داده و نظام‌های مدیریت اطلاعات در صنعت لجستیک و مدیریت زنجیرۀ تامین، قرار است ارتباطاتی را که پیش از این برای تبادل اطلاعات در داخل و بیرون کسب و کارها بین انسان‌ها برقرار می‌شده، ماشینی و اتوماتیک کنند.
  اما این تحولات به معنای بی‌نیاز شدن کسب ‌و کارها از ارتباطات انسانی نیست. برعکس، به نظر می‌رسد کسب ‌و کارهای حوزۀ مدیریت زنجیرۀ تامین در این عصر تازه، به سطح جدید و بسیار توسعه‌یافته‌تری از ارتباطات انسانی نیاز دارند و واگذاری وظایف تکراری و ساده، مانند هماهنگی‌های مورد نیاز برای تبادل داده، به ماشین‌ها واگذار شده تا انسان‌ها فرصت و فراغت بیشتری برای ایجاد روابط عمیق و راهبردی در چارچوب کسب و کار داشته باشند.
همان طور که پیش از این اشاره کردیم، به نظر می‌رسد اقتضائات تحول دیجیتال، مدیریت زنجیره تامین را بیش از پیش به سوی الگوی کسب و کار شبکه‌ای هدایت کند و در این شرایط تازه، شکل‌دادن نهادهای حکم‌ران و تنظیم‌گر، توسعه ظرفیت‌های مدیریتی و ارتقای سرمایه‌های انسانی و ایجاد هم‌راستایی راهبردی میان بازیگران مختلف اکوسیستم که تشریک مساعی در یک محیط متغیر و پر ریسک را امکان‌پذیر می‌سازد، همه و همه نیازمند افزایش تمرکز بازیگران بر ارتقای روابط انسانی در اکوسیستم خدمات مدیریت زنجیرۀ تامین است.