نسل جدید فناوری تجزیۀ مکانیزه مرسوله‌ها؛ همگامی با تحولات اقتصاد پست لجستیک
6 شهريور 1399 ساعت 21:59
با فراگیر شدن نسل جدید فناوری تجزیۀ مکانیزه مرسوله‌ها و تلفیق این فناوری با ربات‌های ارزان‌قیمت و کارآمدی که قابلیت استفاده در هاب‌های پستی کوچک را دارند، باید انتظار داشت که در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد شکل‌گیری شبکه‌های هاب و اسپوک به‌مراتب پیچیده‌تر و گسترده‌تری در صنعت پست لجستیک باشیم.
از زمان تولد صنعت پست در معنای مدرن آن،"تجزیه" همواره بخشی اساسی و استاندارد از فرآیندهای این صنعت بوده است. فرآیند تجزیه زیربنای نظام هدایت مرسولات پستی در مسیرهای اصلی توزیع مرسولات پستی است و نقشی اساسی در ساختارمندی شبکه پست و ارتقای کارایی عملیات حمل مرسولات از طریق بهینه‌سازی معماری شبکه مسیرها دارد. صنعت پست در دوره‌های زمانی مختلف، از فناوری‌های گوناگونی در فرآیندهای تجزیه استفاده کرده است.
نظام تجزیه مرسولات پستی از قفسه‌های لانه زنبوری و اپراتورهای ماهر و سریع آن، تا سیستم‌های اتوماتیک تجزیه نامه‌های پستی، راه درازی در طول بیش از یک قرن طی کرده‌است؛ اما به نظر می‌رسد که با توجه به تحولات صنعت پست و افزایش سهم پست لجستیک در این صنعت، باید همچنان منتظر بروز تغییرات جدی در تکنولوژی های مورد استفاده در فرآیند تجزیه باشیم.
بی‌تردید، مغز نظام‌های لجستیکی مدرن را فناوری‌های نوین ارتباطات و مدیریت اطلاعات تشکیل می‌دهند. همان فناوری‌هایی که تجارت الکترونیکی و تقسیم‌کار تخصصی گسترده در خوشه‌های صنعتی را امکان‌پذیر ساخته‌اند؛ در برنامه‌ریزی بهینۀ لجستیک و مدیریت کارآمد زنجیرۀ تأمین نیز با کاهش هزینه‌های جمع‌آوری، تبادل و پردازش اطلاعات سبب شده‌اند که ما به سطوح بی‌سابقه‌ای از انعطاف‌پذیری و هوشمندی در مدیریت زنجیره تأمین دست یابیم.
حلقه‌های زنجیرۀ ارزش خدمات لجستیک، از خرید و تأمین تا خدمات تخصصی انبارداری و سفارش‌گردانی و درنهایت خدمات گام آخر تحویل، در شبکۀ پیچیده‌ای از هاب‌ها و نقاط پیرامونی به یکدیگر متصل شده‌اند تا با بهترین استفاده از ظرفیت ناوگان و تأسیسات لجستیکی، حداکثر انعطاف‌پذیری و سرعت در ارائه خدمات با حداقل هزینه امکان‌پذیر شود.
اما این مغز نوین و قابلیت‌های خارق العاده آن، بویژه در حوزه پست لجستیک، وقتی دارای ارزش عملیاتی قابل توجهی خواهدبود که قلب سیستم، یعنی نظام تجزیه نیز قادر باشد ظرفیت و کارایی خود را با پیشرفت‌های صورت گرفته در نظام مدیریت اطلاعات صنعت هماهنگ سازد.
در قلب سیستم‌های لجستیکی مدرن، آنچه همۀ اجزا را با دقت و سرعت و کارایی بی‌سابقه‌ای به یکدیگر متصل می‌سازد و امکان استفادۀ عملی از سیستم‌های اطلاعاتی را در نظام لجستیکی فراهم می‌آورد، سیستم‌های تجزیۀ مکانیزه است.
بدون وجود سیستم‌های تجزیۀ مکانیزه کارآمد، تفکیک مرسوله‌ها برای هدایت در مسیرهای لجستیکی متفاوت و متنوع، خود به گلوگاه کارایی زنجیرۀ ارزش صنعت لجستیک تبدیل می‌شود.
توسعه هاب‌های بزرگ تجزیه مکانیزه
در سال‌های اخیر با رشد تجارت الکترونیکی و افزایش تقاضا برای ارسال و دریافت بسته‌های پستی، ایجاد و توسعۀ هاب‌های بسیار بزرگ تجزیۀ مکانیزه بسته‌های پستی موردتوجه اپراتورهای بزرگ صنعت قرار گرفته؛ و پست نوین نیز در برخی از مطالب خود به این سرمایه‌گذاری‌ها و چشم‌انداز آن‌ها پرداخته است. اما با گسترده‌تر و پیچیده‌تر شدن شبکه‌های هاب و اسپوک در نظام پست لجستیک، ضرورت دسترسی به نسل تازه‌ای از فناوری‌های تجزیۀ مکانیزه مرسوله‌های پستی احساس می‌شود؛ فناوری‌هایی که قابلیت استفاده در مقیاس‌های کوچک‌تر، انعطاف‌پذیری بیشتر، بهره‌برداری آسان‌تر و تعمیرات و نگهداری ارزان‌تری داشته باشند. الگوهایی مانند آنچه در نسل جدید ماشین‌های واریو روت زیمنس دیده می‌شود، یعنی ساختاری از فناوری که توسعۀ ماژولار در مراکز تجزیۀ مکانیزه کوچک و متوسط را امکان‌پذیری می‌سازد، کاربردش در فضاهای کوچک ساده‌تر است و به‌جای استفاده از راه‌حل‌های نیوماتیک یکپارچه و قطعات مکانیکی دارای بازده زمانی بسیار کوچک، به مجموعۀ وسیعی از موتورها و سروو موتورهای الکتریکی(Servo Motor) مستقل متکی است که با یک هوش مرکزی راهبری و اداره می‌شوند.
ممکن است سرانۀ هزینۀ عملیاتی استفاده از الگوی جدید فناوری، به‌ازای هر بسته، قدری بیشتر از هزینۀ استفاده از فناوری ماشین‌های تجزیۀ خودکار نیوماتیک غول‌آسا باشد؛ اما کاهش چشمگیر هزینه‌های ثابت و افزایش سهولت دسترسی به خدمات، تعمیرات و نگهداری و نیز انعطاف‌پذیری عملیاتی در راه‌اندازی و بهره‌برداری از این سیستم‌ها می‌تواند پشتیبان شکل‌گیری سطح بی‌سابقه‌ای از پیچیدگی و ساختارمندی در شبکه‌های هاب و اسپوک کوچک و محلی شود؛ که با افزایش کارایی کل شبکۀ پست لجستیک، افزایش هزینه‌های عملیاتی در بهره‌برداری از این سیستم‌ها را کاملاً توجیه می‌کند.
با فراگیر شدن نسل جدید فناوری تجزیۀ خودکار مرسوله‌ها و تلفیق این فناوری با ربات‌های ارزان‌قیمت و کارآمدی که قابلیت استفاده در هاب‌های پستی کوچک را دارند، باید انتظار داشت که در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد شکل‌گیری شبکه‌های هاب و اسپوک به‌مراتب پیچیده‌تر و گسترده‌تری در صنعت پست لجستیک باشیم؛ و به این ترتیب، میدان عمل فناوری‌های ارتباطات و پردازش اطلاعات برای مدیریت بهینۀ حرکت مرسوله‌ها در شبکه‌های لجستیکی نیز افزایش خواهد یافت.
فناوری‌های تجزیه مکانیزه در ایران
در ایران، بالا بودن قیمت نسبی ارز و نرخ بهره و نیز محدودیت‌های دسترسی به خدمات و محصولات شرکت‌های بزرگ بین‌المللی در اثر تحریم‌ها، توسعۀ مراکز تجزیۀ مکانیزه مبتنی بر نسل قبلی فناوری را با چالش‌های اقتصادی عمده‌ای مواجه می‌کنند؛ به‌خصوص که این فناوری‌ها بنا به ماهیت، حساسیت بسیار زیادی نسبت به صرفۀ ناشی از مقیاس داشته و دارد و شاید جایگزینی نمونه‌های خارجی آن با ماشین‌های ساخت داخل چندان اقتصادی نباشد.
اما نسل جدید فناوری‌های تجزیه مرسولات، با تکیۀ بیشتر به انعطاف‌پذیری در بخش محاسبات کنترلی و دور شدن از اتکا به فناوری‌های ابزار دقیق و سیستم‌های نیوماتیک دارای تلورانس کوچک، بخت حضور ماشین‌سازهای کوچک در بازار و رقابت‌شان با تولیدکنندگان بزرگ بین‌المللی را نیز بیشتر می‌کند؛ و به این ترتیب، از اثرات بازدارندۀ قیمت ارز و تحریم بر رشد سرمایه‌گذاری در این حوزه کاسته می‌شود.
کد مطلب: 189